Enterprise Architecture: een betere vinger aan de pols dan EBITDA!

Door: Roel Wagter

Enterprise architecture conform GEA (General Enterprise Architecting) is het stuurinstrument dat tegemoetkomt aan de belofte verwoord in de titel van deze blog. Om dit te duiden zal ik achtereenvolgens ingaan op een beknopte toelichting van GEA voor degenen die daar niet mee bekend zijn, het meten van samenhang met behulp van de Enterprise Coherence index, en waarom het kwantificeren van samenhang een betere vinger aan de pols voor bestuurders en toezichthouders dan EBITDA inhoudt.

Beknopte toelichting GEA

Voor de lezer die onbekend is met GEA eerst een (zeer) beknopte uitleg hiervan.

Een van de belangrijkste fundamenten van het GEA-gedachtegoed betreft de volgende stelling:

Er bestaat een positieve correlatie tussen een niveau van samenhang en een niveau van performance in een organisatie (organisatie kan een individu, deel van een organisatie, de totale organisatie, c.q. ecosysteem zijn waartoe de organisatie behoort). Deze stelling is inmiddels bewezen (Leinwand & Mainardi, 2011).

De focus van GEA ligt dan ook op performanceverbetering door te sturen op samenhang. In de kern bestaat GEA uit de volgende onderdelen:

  1. Samenhang expliciet maken en validatie door stakeholders
  2. Samenhang verbeteren (o.b.v. expliciet gemaakte samenhang)
  3. Sturen op samenhang (m.b.v. vertegenwoordigers van gevalideerde samenhang ontwikkelen van integrale oplossingscontouren voor vraagstukken)
  4. Actualiseren van samenhang ( n.a.v. nieuwe kaders resulterend van oplossingscontouren)

De onderdelen 1. en 2.  worden alleen een eerste keer van GEA-toepassing uitgevoerd, daarna de onderdelen 3. en 4. continu.

De samenhang in GEA betreft de samenhang op zin- en vormgevingsniveau en daartussen.

Meten

Naast dat in GEA de maturity van ‘sturen op samenhang’ gemeten wordt, is men inmiddels ook in staat om de samenhang sec, als resultaat van sturen op samenhang, te kwantificeren. Dit geschiedt met behulp van de Enterprise Coherence-index (EC-index). Deze index bestaat uit een onderzoek naar de geëxpliciteerde aanwezigheid van de elementen van samenhang, de verbanden daartussen en bandbreedtes van voorkomen. Het eindresultaat bestaat uit een cijfer op een schaal van nul tot tien en een breakdown daarvan.

Waarom is de EC-index een betere vinger aan de pols dan EBITDA?

EBITDA is één van de wijzen waarmee de performance van een organisatie tot uitdrukking wordt gebracht, namelijk de performance vanuit een financieel perspectief, en staat voor Earnings Before Intrest, TAKS, Depreciation and Amortisation, oftewel winst voor aftrek van rentekosten, belastingen, afschrijvingen en afboekingen. Daarmee is EBITDA met name voor bestuurders en toezichthouders (RvB en RvC-leden, externe accountants, etc.) een belangrijke indicatie betreffende het reilen en zeilen van betreffende organisatie. Door nu de resultaten van de EC-index in de betreffende verantwoordingsrapportges (kwartaal, halfjaar en jaarcijfers) op te nemen verkrijgen bestuurders en toezichthouders via dit additionele stuurinstrument eerder signalen betreffende de gang van zaken dan EBITDA doet. Een permanent inzicht in de bewegingsrichting van de samenhang biedt bestuurders en toezichthouders handvatten voor tijdiger interveniëren dan EBITDA.

References

Voor meer achtergronden van GEA zie: On enterprise coherence governance with GEA: a 15-year co-evolution of practice and theory | SpringerLink

Voor een ieder die meer wil weten over ‘sturen op samenhang’ zie ons laatstelijk gepubliceerde boek in het Nederlands via: https://www.managementboek.nl/boek/9789461263537/gea-enterprisearchitectuur-in-de-praktijk-rob-stovers

Voor de Engelse versie via: GEA Enterprise Architecture in Practice: Better Performance by Managing Coherence : Stovers, Rob, Ruijter, Jules de, Wagter, Roel: Amazon.nl: Boeken

Voor uitgebreidere informatie over de EC-index zie: Measurement Of Enterprise Coherence By Means Of The Gea C-Index-A First Investigation | IEEE Conference Publication | IEEE Xplore