De toegevoegde waarde van Enterprise architectuur – beter presteren door waardegericht organiseren

Door: Robert Borkes

Enterprise Architectuur (EA) is allang geen IT-feestje meer en neemt een steeds belangrijkere rol in binnen het aansturen van organisaties. De toegevoegde waarde van EA wordt helaas door veel bestuurders nog onderschat. Zij stellen overigens terecht de vraag hoe zichtbaar waarde gerealiseerd kan worden met EA. Hoewel EA gebruikt wordt om in samenhang op strategische doelen te sturen, komt dat niet altijd even sterk tot uiting, waardoor niet altijd direct duidelijk zichtbaar wat de toegevoegde waarde van EA is.

Volwassenheid van Enterprise Architectuur

  1. De eerste generatie architectuur uit de jaren 80 en 90 zoals Zachman en TAFIM waren er sterk op gericht om raamwerken te ‘vullen’ en het zwaartepunt lag op IT. Maar wat nu echt de verbinding was tussen de vakken uit het raamwerk en wat de relatie was met de business was niet altijd even duidelijk. Er ontstond in ieder geval een overzicht waarbij het idee leidend was de het raamwerk helemaal gevuld moest zijn om een goede architectuur te hebben. De toegevoegde waarde zat hem in het overzicht en het inzicht.
  2. De tweede generatie ging erop vooruit omdat aan EA echt randvoorwaarden werden gesteld en het architectuurproces veel meer aandacht kreeg. De organisatie werd meer betrokken bij architectuur, maar toch bleef ook deze generatie een sterke IT-component houden. Doordat de nadruk op de architectuurprocessen en producten lag, ging het bij deze generatie architectuur voornamelijk over het volgen van de protocollen.
  3. De derde generatie architectuur beschikt over een sterke business component waarbij deze volledig is geïntegreerd in het architectuurproces. Waardoor er een directe relatie is met de doelen van de organisaties en de te leveren prestaties. Daarmee wordt EA echt volwassen en kan EA beter dienstbaar gemaakt worden aan de organisatie. Hierin ligt gelijk de toegevoegde waarde voor de organisatie. 

Maak kennis met General Enterprise Architecture (GEA)

Met GEA wordt het mogelijk om op prestaties te sturen doordat een eenduidig beeld ontstaat van de samenhang in en het functioneren van de organisatie. Doordat de zingeving van de organisatie wordt gekoppeld aan de domeinen van de operatie ontstaat een solide samenhang tussen het strategieproces en de uitvoering daarvan. Met andere woorden; er wordt een verband gelegd tussen strategische doelen en operationele doelstellingen. Op deze manier wordt het eenvoudiger om de organisatievisie te vertalen naar resultaten. Hierdoor wordt het veel eenvoudiger om de juiste oplossingsrichting vast te stellen (en daar de impact van te bepalen) die antwoord geeft op het businessvraagstuk. Hierdoor ontstaat een coherent kennis- en communicatiemodel waarin het impliciete vraagstuk expliciet kan worden beantwoord.

De zichtbaar toegevoegde waarde van derde generatie EA

Doordat de derde generatie EA naast de inhoud (gevulde raamwerken) en architectuurproces (protocollen volgen) óók de verbinding tussen zingeving en vormgeving expliciet maakt én dit gebruikt in besluitvorming, levert het de volgende toegevoegde waarde:  

  • Coherent kennismodel, doordat zingeving en vormgeving worden verbonden
  • Eenduidig communicatiemodel
  • Verlagen van de kosten, door vraagstukken vanuit alle relevante invalshoeken te beschouwen
  • Het verbinden van mensen en het vergroten van de betrokkenheid en samenwerking
  • Verhogen van de reactiesnelheid
  • Het verbeteren van de bestuurderseffectiviteit
  • Verbeteren van de doelgerichtheid, door organisatiedoelen expliciet te verbinden met de inrichting
  • Vergroten van het draagvlak voor oplossingen