Door: Roel Wagter
Reden ontwikkeling van GEA
In 2005 voelden wij een sterke behoefte ontstaan om na de ontwikkeling en toepassing van de enterprise architectuurmethode Dya [1], enterprise architectuur vanuit een bedrijfskundige invalshoek te benaderen. Dit impliceerde van scratch af aan opnieuw beginnen. De belangrijkste reden hiervoor was dat de toenmalig vigerende enterprise architectuurmethoden allemaal vanuit een IT-perspectief ontwikkeld waren en daarmee te eenzijdig de vraagstukken waarmee organisaties zich geconfronteerd wisten benaderden.
Doorontwikkeling van GEA
Inmiddels zijn we negentien jaar verder en staat deze toenmalig vanuit een bedrijfskundig perspectief beoogde enterprise architectuurmethode als een huis. Wij kunnen deze kwalificatie toekennen daar deze methode, GEA (General Enterprise Architecting) genaamd, continu ontwikkeld is via twee elkaar versterkende ontwikkelsporen. Een wetenschappelijk spoor waarbij de ontwikkeling met behulp van de internationaal erkende wetenschappelijke onderzoeksmethode ‘design science’ plaatsvond en een praktijkspoor waarin de ontwikkeling in nauwe samenwerking met een twintigtal organisaties uit de overheid en het bedrijfsleven verliep. Heden ten dage vindt de doorontwikkeling van GEA nog steeds op deze wijze plaats. Momenteel wordt via beide sporen de inzet van Artificial Intelligence (AI) op de GEA-toepassingen onderzocht. Maar daar in de nabije toekomst meer over.
De inzet van AI op de GEA-toepassingen triggerde mij wel om deze blog te schrijven. Je moet namelijk in beide sporen de betreffende personen de kern van GEA en het belang van GEA voor organisaties duiden.
Het belang van GEA voor organisaties
Het belang van toepassing van GEA voor organisaties is het behalen van beoogde performance! Het belangrijkste fundament van het GEA-gedachtegoed bestaat uit de volgende inmiddels veertien jaar geleden bewezen stelling [2, 3]: Er bestaat een positieve correlatie tussen een niveau van samenhang in organisaties en hun performance. Dit is één van de achterliggende redenen waarom samenhang in de (door)ontwikkeling van GEA zo’n centrale plaats heeft gekregen.
Samenhang in het hart van GEA
De enterprise architectuurmethode GEA (op bepaalde niveaus spreken wij liever van het stuurinstrument GEA) is volledig gericht op het verbeteren van de prestaties van organisaties door prioriteit te geven aan het ‘sturen op samenhang’. De kerncomponenten hiervan bestaan uit:
– Samenhang expliciteren en valideren door belanghebbenden: GEA richt zich op het expliciet maken van samenhang op en tussen het zingevings- en vormgevingsniveau van organisaties en het valideren daarvan door relevante belanghebbenden.
– Verbeteren van de samenhang: voortbouwend op deze gevalideerde samenhang verbetert GEA de afstemming en onderlinge verbondenheid van verschillende organisatorische aspecten door de ontwikkeling van het zogenoemde Samenhang Verbeterplan (SVP).
– Focussen op samenhang: GEA ontwikkelt in nauwe samenwerking met vertegenwoordigers van de gevalideerde samenhang integrale oplossingscontouren voor vraagstukken van de organisatie die hierdoor een relatief hoge mate van inpasbaarheid hebben in het grotere geheel.
– Samenhang onderhouden: als reactie op evoluerende integrale oplossingen, zoals die voortvloeien uit de hiervoor genoemde oplossingscontouren, alsook rapportages van de huidige besturingscycli, werkt GEA voortdurend de geëxpliciteerde samenhang bij om de afstemming en relevantie voor het behalen van de beoogde performance van de organisatie te behouden.
– Samenhang meten: GEA meet de samenhang van een organisatie via verschillende middelen, waaronder de Enterprise Coherence Index (EC-index) [4]. Deze index beoordeelt de expliciete aanwezigheid van samenhang-elementen, hun verbindingen en de bandbreedtes waarin ze voorkomen. Dit levert een numerieke score op, op een schaal van nul tot tien, samen met een breakdown voor verdere analyse. Daarnaast wordt met behulp van het hiertoe ontwikkelde GEA-assessment het ‘sturen op samenhang’ gemeten.
Mocht u meer willen weten van het GEA-gedachtegoed neem dan s.v.p. contact met mij op voor een vrijblijvende presentatie (roel.wagter@solventa.nl).
Ook kunt u zich verder inlezen via ons laatst gepubliceerde boek in het Nederlands of de Engelse versie
Bent u naar aanleiding van mijn blog inmiddels overtuigd en wilt u GEA zelf in uw organisatie willen toepassen, schrijft u zich dan in voor de GEA opleiding
Referenties:
1 Wagter, R., van den Berg, M., Luijpers, J., van Steenbergen, M.E.: Dynamic Enterprise Architecture. How to make it work. Wiley, New York (2005)
2 Leinwand, P., Mainardi, C.: The Coherence Premium. Harvard Business Review (2010) 22.
3 Leinwand, P., Mainardi, C.R.: The Essential Advantage: How to Win with a Capabilities-Driven Strategy. Harvard Business Review Press (2010)
4 Proper, H.A., Wagter, R., Bekel, J.: Enterprise coherence with GEA- A 15 year co-evolution of practice and theory. In: Serral, E., Stirna, J., Ralyté, J., Grabis, J. (eds.) The Practice of Enterprise Modeling- 14th IFIP WG 8.1 Working Conference, PoEM 2021, Riga, Latvia, November 24–26, 2021, Proceedings, Lecture Notes in Business Information Processing, vol. 432, pp. 3–18. Springer (2021). https://doi.org/10.1007/978-3-030-91279-6_1